Жас елордамыздың даму жетістіктері әлемдік қауымдастықтың да назарынан тыс қалмады. ХХІ ғасырдың озық мегаполисі ретінде қаламыздың қол жеткізген жетістіктері әлемдік сарапшылардың лайықты бағасын алуда. 1999 жылы Астана ЮНЕСКО-ның «Әлем қаласы» сыйлығын жеңіп алса, 2011 жылы ол «ТМД мен ЕурАзЭҚ-тың ең үздік қаласы» құрметті атағына ие болды. Жиырма жылдық қарқынды қалыптасу тарихында бас қаламыздың талай-талай халықаралық ірі байқауларда үнемі бағы үстем болып келеді. Астана әкімдігінің алдында тұрған бүгінгі басты міндет – қаланы осынау даму үрдісінен жаңылдырмай, ілгері бастырып, әлемнің үздік шаһарларының қатарына қосу.
Осы ретте бас қаламыздың алдағы бесжылдық ауқымындағы даму стратегиясы қандай болмақ? Оны түсіну үшін Астананың 2019 – 2023 жылдарға арналған кешенді даму жоспарын жан-жақты зерделеп, қарастыру керек. Алдағы бесжылдықта қала халқының өсімі барынша жоғары болады деп күтілуде. Осыған байланысты қалалық әкімдік тұрғын үй құрылысын дамытуға ерекше басымдық беруді көздеп отыр. Атап айтқанда, 2023 жылға дейін қаламызда 10 миллион шаршы метр тұрғын үй бой көтереді. Елорданың жоғары табиғи өсімі әрине, әлеуметтік салаға деген сұранысты арттырады. Бірінші кезекте бұл жаңа мектеп, балабақша және денсаулық сақтау мекемелерінің заманауи ғимараттары деген сөз. Елорданың стратегиялық кешенді даму жоспарына сәйкес алдағы бесжылдықта 37 жаңа мектеп ғимараты, қолданыстағы 10 мектеп жанынан қосалқы құрылыс нысандары салынуға тиіс. Бұл өз кезегінде қаламызды қосымша жаңа 63 мың оқушы орнымен қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Сонымен бірге қалада 6 жаңа балабақша ғимараты бой көтереді. Астана әкімшілігі мемлекет-жекеменшік серіктестігі шеңберінде осы жылдар ішінде жалпы құны 44 миллиард теңгені құрайтын 13 денсаулық сақтау саласы нысандарын салуды жоспарлап отыр. Мемлекет тарапынан 500 төсекке арналған Орталық жол ауруханасын және 250 төсекке арналған перзентхана құрылысын салуға 30 миллиард теңге қаржы қарастырылған.
«Астанагенплан» ҒЗЖИ» ЖШС-нің бас сәулетшісі Арсений Пирожковтың айтуынша, қала әкімшілігінің алдын ала белгілеген жобасы бойынша негізінен алдағы уақытта Астананың құрылыс саласы басымдық берілген төрт аймақта дамитын болады. Бірінші аймақ – Мыңжылдық аллеясы, құрылысты жүргізу аумағы Бейбітшілік және келісім сарайы маңынан басталып, «Нұрлы жол» темір жол вокзалына дейін созылады. «Бұл аймақ «Нұржол» бульвары ретінде бой түзеп, көптеген сәулетті нысандар салынады. Алдағы бес жыл ішінде бұл аймақ адам танымастай өзгеретін болады», дейді А.Пирожков.
Екінші аймақ Тұран даңғылының бойымен өріліп, «Хан Шатыр» сауда орталығы маңайын қамтып, «Жағалау» шағын ауданына дейін созылады.
Үшінші аймақ Мәңгілік Ел даңғылының бойымен өріліп, «Астана» халықаралық қаржы орталығы аумағымен жалғасады. Бұл жерде бас қаланың архитектуралық сәулетіне сән қосатын екі ірі нысан – үлкен мешіт пен демалыс паркі салынбақ. Бұл жаңа парк көлемі жағынан Ботаникалық бақтан да үлкен болады. Ал 15 мың адамға арналған жаңа мешіт қаладағы ірі мешіттердің бірі болмақ.
Төртінші аймақ, Тельман кенті аумағын қамтиды. Бұл аймақта жасыл желекпен көмкерілген заманауи шағын аудан бой көтереді.
Ажары күннен-күнге айшықтанып келе жатқан Астанадай ірі мегаполистің әлеуметтік-экономикалық тіршілігінің іркіліссіз жұмыс істеуі үшін озық технологияға сай жетілген жол-көлік инфрақұрылымының болуы ауадай қажет. Мемлекет басшысының елорданы одан әрі өркендету мәселесінде қаланың базалық инфрақұрылымын, оның ішінде қала жолдары мен жол айрықтарын барынша кеңейтуге үнемі басымдық беріп келе жатқандығы да сондықтан. Міне, осы өміршең үрдіс алдағы бес жыл мерзімінде де өзінің лайықты жалғасын табатын болады. 2019 және 2023 жылдар аралығында бас қаламызда 121 шақырым жаңа жол құрылысы, екі жолайрық үш көпір және тоннель салынады. Айналма жол құрылысы толық аяқталады.
Қаламыздың кешенді даму жоспарында тұрғындарға сапалы коммуналдық қызмет көрсету шараларына айрықша назар аударылған. Бұл елорданың коммуналдық инфрақұрылымын жан-жақты дамыту жоспарымен айшықталған. Алдағы бес жыл ішінде қалада жаңадан 150 шақырым сумен қамтамасыз ету желісі және 81 шақырым су тарату желісі салынатын болады. Орталықтандырылған жылу жүйесін пайдаланушыларды тағы да 2,5 миллион бірлікке арттыру мақсатында №2 жылу-электр орталығына (ЖЭО) қайта құру жұмыстары жүргізіліп, №3 ЖЭО-ның бірінші кезегін пайдалануға беру көзделіп отыр. Бас қаланы сапалы және ешбір іркіліссіз тұрақты электр энергиясымен қамтамасыз етіп тұру үшін тағы да жаңа үш қосалқы станса құрылысын салып, электр тарату желілерін түбегейлі жаңғырту жұмыстары жүргізілмек.
Қатты жаңбыр жауса, елорданың кейбір көшелерін су басып кететіні соңғы кезде үлкен проблемаға айналды. Қала көшелеріндегі суағарлар мен нөсер кәрізі желісі дұрыс жұмыс істемейтіндігі аз айтылып жүрген жоқ. Жақында Мемлекет басшысы да бұл проблеманы сынға алып, әкімшіліктің алдына өткір мәселе қойғанын білеміз. Астана әкімдігі алдағы жылдары бұл мәселені түбегейлі шешу жұмысын қолға алғалы отыр. 2019 жылы бас қаланың 17,3 гектар аумағындағы суағарлар мен нөсер кәрізі қалпына келтірілмек. Жастар, Ақбұлақ шағын аудандарында, Өндіріс тұрғын алабында, Шәкәрім Құдайбердіұлы көшесінде, Мыңжылдық аллеясының бойында, жаңа темір жол вокзалының маңында, «Әскери қалашықта» суағарлар қайта жаңғыртылып, жаңадан нөсер кәріздері желісі салынатын болады. Жалпы, қала аумағындағы су жинағыш алаңдар аумағы 13 мың гектардан 23 мың гектарға дейін кеңейтіледі. Болашақта нөсер жаңбырлар кезінде қала көшелеріндегі суағарлар жаңбыр суын толассыз ағызып әкетіп отырады.
Алдағы уақытта Астананы жасыл қалаға айналдыру мақсатындағы кешенді жұмыстар одан әрі қарқынды жалғасын табады. Соңғы жылдары қаладағы бірқатар апатты көпқабатты үйлердің бұзылғандығы белгілі. Міне, осы көпқабатты үйлерден босаған орындарға саябақтар мен демалыс скверлерін салу тәжірибесі кең өріс алды. Соның нәтижесінде соңғы уақытта қала көшелерінде көптеген шағын бақтар мен скверлер пайда болды. Бұл игілікті бастама алдағы жылдары да лайықты жалғасын табады. Астананы гүлмен көмкеру жұмысы да кеңінен өрістейді. Сөйтіп жасыл желек жамылып, гүл көмкерген елордамыз сәнімен де, салтанатымен де көз сүйсіндіре бермек.
Жылқыбай ЖАҒЫПАРҰЛЫ,
«Егемен Қазақстан»