Егер кез келген салада өз биігіне көтерілген ғажайып таланттар оп-оңай естен шығып, ерен табыстары осылайша уақыттың еншісінде тәрк етілетін болса, өмірзая деген осы болар?! Өйткені 1989 жылы Францияда өткен әлем чемпионатында күллі әлемді мойындатқан Марат Сатыбалдиевтің жеңістерін қайталаған қазақ велотрекшісі бар ма? Сондықтан да бұл сурет бүгінгі айдарымызға сұранып-ақ тұр.
Екіншіден, спортшының жерлесі, бір бойына талай қабілет қонақтаған айтыскер ақын, композитор, эстрада әншісі Елена Әбдіқалықова бұл туралы: «Бір жылдары Қызылорда облыстық әкімдігіне «Осы Марат Сатыбалдиев деген чемпион жерлесіміз бар. Неге елге шақырып, жастарға көрсетіп, кездесу өткізбейсіңдер?» дегенімде әкімдіктегілер танымаймыз деді» деп таусыла жазды...
Айтқандай, спортшының айтуынша, анығында ол Солтүстік Қазақстан облысы, Полудинск ауданы, Гаврино ауылында дүниеге келген. Әкесі Қуанбай әскери адам екен. Анасы Зағипамен бірге сол кезде Петропавлда қызмет істеп, Мараттың үш жасында олар Қызылордаға қайта көшіп келген.
Қай додаға салсаң топ жаратын қарымы жеткілікті Қуанбай мен Зағипаның ерек туған баласы Кеңес Одағының чемпионаттарында да алдына жүйрік салмаған. Егер 1985-1990 жылдары алып державада 286 миллион халық бар екендігін, КСРО-да сол кезеңде 10 мыңға жуық велосипедші болғанын айтсақ, онда тұңғыш Әлем чемпионы атанған қазақтың байрағы одан әрі биіктей бермек.
«...Оның әлем чемпионы атанған кезіндегі көңіл күйімізді тілмен жеткізу қиын. 1989 жылы тамыздың 20-сынан 21-іне қараған түні ұйқыда маза болған жоқ. Таң бозынан теледидарға телміріп, радиоға құлақ түрумен болдым. Әлі есімде, таңғы сағат 7-ден 9 минут өте бере Мәскеудің орталық теледидарынан Марат бауырдың әлем чемпионы атанғанын естідім. Көз шарасына ыстық жас іркілді. Тар ғана пәтер байтақ даладай кеңіп сала берді. Қойын дәптердегі: «1989 жылы тамыздың жиырмасыншы жұлдызында құрдасым Марат Сатыбалдиев велосипедтің соңына түскен қазақ жастарынан бірінші болып әлем чемпионы атанды...» деген жазу әлі күнге дейін ыстық көрінеді», дейтін танымал спорт журналисі Қыдырбек Рысбектің естелігінен аттап та өте алмайсың, артық та айта алмассың.
Әрине, мұншама табысты мемлекет атаусыз, құрметсіз қалдырған жоқ. Он бес жыл бойы жарыс жолдарында жүрді. Бірақ 1991 жылы спортты доғарған Марат Қуанбайұлы әрі-сәрі күй кеше жүріп, күнкөрістің қамымен тәуекелге басты, тауар тасыды. Кейін бизнестің бел баласына айналды. Қалай болғанда да байырғы спортшы ұлттың мақтанышы болып қала береді.
Айнаш ЕСАЛИ,
«Егемен Қазақстан»
АЛМАТЫ
