Мысалы Самара – автоөндірісімен, Орынбор мұнай-газ өңдейтін алып кәсіпорындарымен әйгілі. Дегенмен, Қазақстан егемен ел болғандықтан етек-жеңін жинап, өңірлер бір-бірімен тығыз қарым-қатынас жасауға көшті. Елбасы тапсырмасынан кейін Батыс Қазақстан облысы делегациясы Атырау, Ақтөбе, Павлодар, Ақмола облыстарына сапарлап, әріптестік байланыстарды күшейтті. Жақында осындай сапардың бірі Оңтүстік Қазақстан облысына жасалды.
– Оңтүстік Қазақстан облысы – халқы ең тығыз қоныстанған, соған орай бәсекелестік те өте күшті дамыған өндірісті аймақ қой. Біздің делегацияны облыс әкімі Алтай Көлгінов өзі бастап барды. Топ құрамында түрлі сала басшыларымен бірге «Қарашығанақ Петролиум Оперейтинг бв» компаниясының өкілдері де Оңтүстік Қазақстанға арнайы ат басын тіреді, – дейді Батыс Қазақстан облыстық кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық даму басқармасы басшысының орынбасары Бақдәулет Ибраимов.
Бір қызығы, облыс өкілдері оңтүстікке осымен екінші мәрте топ болып келіп отыр. Биыл сәуір айында индустриялық аймақтарда атқарылып жатқан жобалармен танысып, тәжірибе алмасу үшін Оңтүстік Қазақстан облысына дәл осындай сапар ұйымдастырылған болатын.
– Біз Оңтүстік Қазақстан облысына мұнай-газ секторынан бөлек, серіктестіктің өзге де салаларын ұсынғымыз келеді. Мысалы, Оңтүстік Қазақстан облысының ауыл шаруашылығы мен жеңіл өнеркәсіптегі әлеуеті жоғары. Осыны ескере отырып, ауыл шаруашылығы саласында жаңа технологияларды пайдалану, АӨК өнімдерін қайта өңдеу мен экспорттау үшін инфрақұрылым құрылысын жүргізу бағытында бірлескен жобаларды ұйымдастыруға дайын екенімізді мәлімдейміз, – дейді Батыс Қазақстан облысының әкімі Алтай Көлгінов.
Әрине, өңірлер арасында экономикалық, мәдени-гуманитарлық және өзге де салаларда тығыз ынтымақтастық орната отырып, өзара тауар айналымын ұлғайту, өңірлердің экономикалық жағдайын жақсарту үшін жасалатын мұндай қарым-қатынас көптік етпейді. Мәселен, А.Көлгінов екі облыс арасында инвестиция және өндіріс, шағын және орта бизнес, сауда-саттық, туризмді дамыту, ауыл шаруашылығы және денсаулық сақтау салаларында әріптестікті дамытуға мүдделі. Сондай-ақ, Кентау трансформатор зауытының өнімдеріне «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг» кәсіпорны қызығушылық танытып отыр екен.
Оңтүстік Қазақстанда жеңіл өнеркәсіп жақсы дамыған. Оралдық делегация «Оңтүстік» арнайы экономикалық аймағында «Бал Текстиль» кәсіпорнын аралап көрді. Бұл фабрика түріктің белгілі «Kartal Carpets» компаниясы мен оңтүстікқазақстандық кәсіпкерлердің әріптестігі нәтижесінде 2011 жылы пайда болған. Содан бері «Бал Текстиль» саланың «20 үздігі» қатарына кіріп, ұлттық сертификат та алып үлгерген екен.
Оралдықтар жұмысымен қызыға танысқан кәсіпорындар қатарында «HILL Corporation» ЖШС, «ЕвроКристалл» зауыттары, «Ордабасы құс» фабрикасы секілді өндіріс орындары болды. Мұндағы «HILL Corporation» ЖШС мотор майын өндірсе, «ЕвроКристалл» ЖШС шыны құты, банкі өндірісін жолға қойған. Ал жылына 16 млн дана шұлық шығаруға мүмкіндігі бар «Әлем БТ» фабрикасы Қазақстан нарығынан Қытай мен Қырғызстан шұлықтарын ығыстырып келеді. Кореяның «Jintex Global» компаниясымен бірлесе жүзеге асырылған бұл фабриканың өнімдері бүгінде экспортқа да шығарылып жатыр екен.
Оралдықтардың осы сапары Кентау трансформатор зауыты мен «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг бв» компаниясы үшін пайдалы болды. Делегация құрамында болған «ҚПО б.в.» компаниясының бас директоры Ренато Мароли бастаған компания өкілдері Кентау қаласындағы «Кентау трансформатор зауыты» АҚ-тың өндірістік базасын аралап көріп, зауыттың өндірістік қуатымен, технологиясымен, өнім түрлерімен және сапа сертификаттарымен жете танысты. Нәтижесінде аталмыш кәсіпорын мен «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг б.в.» компаниясы арасында трансформаторларды жеткізу жөнінде меморандумға қол қойылды. Айта кетейік, Кентау трансформатор зауыты осыдан бірер жыл бұрын Орал қаласынан өз филиалын ашқан болатын. Бірақ Оралда әзірге аса қуатты трансформаторлар жасалмайды. Сондықтан «ҚПО бв» бас кәсіпорынның өніміне «құда түсуді» жөн көрген. Елімізде қолға алынған импортты алмастыру бастамасын қолдап, отандық өнімге сұраныс жасаған компанияға кентаулықтар да риза.
Батысқазақстандықтардың оңтүстік өңірге сапары нәтижелі болды деуге негіз бар. Осы күндері үш меморандумға, бір келісімшартқа қол қойылды. Ең бастысы, Батыс Қазақстан және Оңтүстік Қазақстан облыстары әкімдіктері арасында инвестиция және өндіріс, шағын және орта бизнес, сауда-саттық, туризмді дамыту, ауыл шаруашылығы, денсаулық сақтау салаларында әріптестік орнату жөнінде меморандумға қол қойылды. Екінші, «Орал» және «Шымкент» әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациясы» ұлттық компаниясы» АҚ арасында ынтымақтастықты нығайту, ортақ инвестициялық жобаларды жүзеге асыру бағытында мәміле жасалды. Төртінші келісімшарт «BafkerHughes» компаниясы мен «Шымкент-цемент» АҚ арасында жасалды. Бұл келісімшарт Қарашығанақ кен орнын кеңейту жобасының төртінші кезеңіндегі құрылыс жұмыстарын қажетті цемент өнімдерімен қамтуды көздейді. Оралдық «BafkerHughes» «ҚПО б.в.» компаниясына сервистік қызмет көрсетеді, соның ішінде бұрғылау жұмыстарын атқарады.
Батыс Қазақстан облыстық кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық даму басқармасы басшысының орынбасары Бақдәулет Ибрагимовтың айтуынша, қазіргі уақытта БҚО мен ОҚО арасында тауар айналымы жақсы жолға қойылған. Бізден оңтүстікке ет, ауылшаруашылық өнімдері шығарылса, ол жақтан бізге көкөніс, жеміс-жидек, бау-бақша өнімдері тасымалданады. Бүгінде екі өңір арасында бірлескен жобаларды іске асыру үшін екі облыстың әлеуметтік кәсіпкерлік корпорациялары жұмыстанып жатыр.
Сапардың соңғы күнін оралдықтар қасиетті Түркістан қаласына арнады. Күллі түркі жұртының кіндігі саналатын көне шаһарда туризм өте жақсы дамып келеді екен. Бұл жөнінде Түркістан қаласының әкімі Әліпбек Өсербаев әсерлі әңгімелеп берген. Мәселен, осыдан 4 жыл бұрын Түркістанға келетін туристер саны жылына 618 мың адам болса, 2016 жылы туристердің саны үш есеге жуық көбейіп, 1,6 млн-нан асыпты. Соның ішінде 24 мың адам алыс-жақын шетелдерден келгендер екен. 270 мың тұрғыны бар шағын қалада 16 қонақ үй қызмет көрсетеді. Биылғы жарты жылда киелі шаһарға 678683 турист келген екен. Осы уақыт ішінде туризм саласынан қала бюджетіне 1,496 млрд теңге табыс түсіпті.
– Бізге түркістандықтардан үйренетін нәрсе көп. Біз жергілікті туристік агенттік өкілдерімен де кездесіп, әріптестік қарым-қатынас орнаттық. Олар Батыс Қазақстаннан Түркістан қаласына тур ұйымдастыру жөнінде ұсыныс айтып отыр. Бұл мәселе Батыс Қазақстан облысының туризм және сыртқы байланыстар басқармасында арнайы талқыланады, – дейді Бақдәулет Талғатұлы.
Үш күндік сапардың жемісі үлкен болады деген үміт бар.
Қазбек ҚҰТТЫМҰРАТҰЛЫ,
«Егемен Қазақстан»
Суретті түсірген Айбатыр НҰРАШ
