Цитопатологиялық сараптама – заманауи медицина талаптарына сай, ісік ауруларын сапалы әрі дер кезінде анықтауға мүмкіндік беретін, салыстырмалы түрде арзан да қарапайым әдіс.
Отандық мамандарды онкологиялық аурулардың салдарынан болатын өлім-жітімнің өсуі алаңдатады. Ал сапалы цитопатологиялық диагностика қатерсіз және қатерлі ісіктерді ерте бастан анықтаудың тиімділігін арттыруға айтарлықтай ықпал етеді.
– Қазіргі таңда бұл салада үлкен мәселе туындап тұр. Бізде цитолог мамандар тапшы. Өйткені оларды озық диагностикалық әдістерге баулитын семинарлар, шеберлік дәрістері болған жоқ. Және мамандықтың қадірін арттыруға мүдделілік байқалмады. Біз еліміздегі цитологиялық қызметті жетілдіруге міндеттіміз. Дәрігерлеріміз диагнозды дәл әрі ауруды асқындырмай қоюға әбден машықтануы керек. Кейде науқастар біресе ана дәрігерге, біресе мына дәрігерге жүгіреді. Қатерлі ісікті дер кезінде анықтап, ем шараларын уақтылы бастаудың өмірлік маңызы бар, – дейді Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтының директоры Диляра Қайдарова.
Оның айтуынша, алдағы уақытты еліміздегі онкодиспансерлер бір желіге біріктіріліп, телепатология жасалады. Бұл – қашықтықтан жүргізілетін патоморфологиялық зерттеу.
– Кейбір өңірлерде мамандар мен диагностикалауға қатысты үлкен мәселе бар. Сондықтан онлайн-режімінде дәрігерлік кеңестер беретін боламыз. Мәселен, Өскеменнің дәрігерлері диагностикалауда қиындықтарға тап болса, олар бізге материалды онлайн нұсқада жібереді де, бір мезетте консилиумға Қазақ онкология және радиология ғылыми-зерттеу институтынан бастап, барлық аймақтардағы мамандар қосыла алады. Бұл істі жылдың соңына дейін жолға қоюды көздеп отырмыз, – дейді Д. Қайдарова.
Қалай десек те, мұндай семинарлар қазақстандық цитологтарға әр елден келген әріптестерінің озық әдістерімен жақын танысуға, іс жүзінде және зерттеу жұмыстарында жақсы нәтижелерге жетуге мүмкіндік береді.
– Алғашқы үш күндік туториал барысында заманауи диагностиканың өзекті мәселелері ортаға салынып, инновациялық медицина технологиялары, патоморфологиялық және молекулалық-генетикалық зертханалардың мүмкіндіктері ұсынылды. Туториалдың жұмысы клиникалық цитологияның әрі қарай дамуына септесіп, цитологтар мен цитотехтологтарының білімі мен машығын көтереді. Алматыдағы туториалға қатысуға АҚШ, Жапония, Германия, Люксембург пен Түркиядан Халықаралық цитология академиясының мүшелері тартылды. Туториалдың жұмысы онкологиялық ауруларды емдеудегі цитологиялық диагностиканың тиімділігін арттыруға ықпал етеді Әрі цитология саласында тәжірибелер мен инновациялық технологияларды біріктіру алаңы болатынына сенімдіміз, – дейді Д.Қайдарова.
Алматыда әлемнің жоғары дамыған жетекші емханаларының профессорлары жедел оқыту курстарын жүргізіп, бейне-микроскопия бойынша дәрістер мен тәжірибелік семинарлар ұсынды. Семинар қатысушылары диагностиканың озық әдістерін, оның ішінде қалқанша, ұйқы, сүт және сілекей бездерінің, тыныс алу жолдарының, қуыстық сұйықтықтардың, лимфалық түйіндердің, несеп-жыныс жолындағы ісік ауруларының сирек түрлерін, генетикалық және молекулалық тестілеуді, гинекологиялық цитологияны және АПВ-тестілеуді талқылады.
Туториалда тәжірибе байыту үшін әлемдік жетекші емханалар профессорларының бірқатары Қазақстанға алғаш рет келіп отыр. Олардың арасында Джонс Хопкинс клиникасының цитопатология бөлімінің директоры, профессор Сиед Али (АҚШ), Цитопатология бойынша халықаралық қабылдау емтиханының төрағасы, профессор Волкер Шнайдер (Германия), Ұлттық денсаулық зертханасының цитопатологиялық бөлімінің басшысы, профессор Филиппе Виель (Люксембург), Халықаралық цитологтар академиясының президенті, профессор Роберт Осамура (Жапония), Порто университетінің медициналық факультеттің патология бөлімінің басшысы, професор Фернандо Шмидт (Португалия), Анкара университетінің патология және цитопатология бөлімінің басшысы, профессор Биннур Унал (Түркия) бар.
Айнаш ЕСАЛИ,
«Егемен Қазақстан»
АЛМАТЫ
