«Егемен Қазақстанның» 10.04.2018 жылғы санында «Сауда соғысы қыза түсті» деген мақалада АҚШ пен Қытай арасында енгізілетін тауарларға салынатын кеден салығын көтеру арқылы екі алып «сауда соғысын» бастағанын жазған болатынбыз. Онда АҚШ өз нарығына Қытай енгізген 1333 түрлі тауарға салынатын салық көлемін 25 пайызға дейін арттырып, қытай бизнесмендерін қосымша 50 млрд доллар төлеуге мәжбүр қылса, «еруліге қарулы» жасаған Қытай жағы өз нарығына АҚШ енгізетін 106 тауарға (бұлардікі ірі тауфарлар) 25 пайыз қосымша салық енгізу арқылы америкалық бизнесмендерді соншалық қосымша салық төлеуге мәжбүр етуге барып отырғанын айтқанбыз.
Текетірес бір айдан артық мерзімге созылып, жуырда ғана екі жақ өзара мәмілеге келді. «Жэньмин-Жибао» газетінің хабарына қарағанда, «Сауда соғысын» аяқтау үшін АҚШ-та жүргізілген келіссөздерде Қытай тарапының делегациясын бастаған Мемлекеттік кеңестің вице-премьері Лю Хэнің айтуынша «тараптар сауда соғысын бастамауға келісіп», екі жақ та өздеріне енгізілетін тауарларға кеден салығын арттырудан бас тартқан. Сондықтан да вице-премьер өзі қатысқан келіссөздерді нәтижелі әрі конструктивті болды деп санайды.
Сонымен қатар ол алдағы уақытта Қытай мен АҚШ энергетика, ауыл шаруашылығы, медицина, жоғары технологиялы тауарлар мен қаражат саласындағы сауда ынтымақтастығын нығайта түсуге келіскенін жеткізген. «Бұл екі жаққа да тиімді» деп атап өткен ол. Сонымен бірге оның сөздерінен Қытай мен АҚШ арасында екіжақты инвестиция салуға, зияткерлік меншікті қорғау салаларындағы ынтымақтастықты ынталандыруға келісім болғандығы айтылған. Вице-премьер алдағы уақыттарда да екіжақты қарым-қатынаста қайшылықтар болып қалуы мүмкін, бірақ оларды тараптар салқынқандылықпен, тыныштықпен үнемі диалог арқылы шешуі керек, деп өзінің мәлімдемесін аяқтаған.
Осы келісімде АҚШ тарапының келіссөз жүргізген делегациясын бастаған Қаржы министрі Стивен Мнучин Fox News телеарнасына берген сұхбатында әлемнің «ең үлкен екі экономикасы сауда мәселесін реттеуде өте табысты прогреске қол жеткізді. Біз сауда соғысын «паузаға» қоямыз, қосымша кеден салығын енгізуден бас тартып, осы шеңбердегі схеманы енгізуді бастаймыз», деген. Сонымен бірге С.Мнучин жақын арада АҚШ-тың сауда министрі Уилбурр Росс Бейжіңге барып, Қытайдың америкалық тауарларды сатып алулары туралы келіссөздер жүргізетінін айтқан. Екі елдің арасындағы былтырғы сауда айналымы 375 млрд доллар болса, биылғы жылдың сәйкес мерзімінде ол көп төмендеп кетіпті.
Жақсыбай САМРАТ,
«Егемен Қазақстан»
