Мәскеудегі Луначарский атындағы мемлекеттік театр өнері институтында (ГИТИС) және Ленинград театр, музыка және кинематография институтында білім алған ерекше талантты өнер иесі Сәкен Ғұмаров дәл осы Жалпақтал ауылындағы халық театрында еңбек жолын бастаған екен. Сан қырлы өнері бар тұлға театр сахнасында да еңбек етті, Орал телестудиясында бас режиссер болды. Энциклопедиялық білімі бар талант иесі кеңестік цензураның қалыбына сыймай, көп теперіш көргені де рас.
Ерекше мәнерде, сәби стилінде салған суреттерін де көрермен тек КСРО күйреген соң мойындай бастаған екен. Алғашқы туындылары 50-жылдардың ортасында салынса да, Сәкен Ғұмаровтың тұңғыш жеке көрмесі 1990 жылы Киев қаласында өтіпті. Содан кейін ғана Мәскеу, Будапешт, Алматы қалаларында туындылары халық назарына ұсынылып, суретшілік даңқы шыға бастады. Өмір бойы тар пәтерде тұрып, шығармашылық қарымын толық таныта алмаған қылқалам шеберіне Орал қаласында жеке шеберхана берілді. Бірақ суретші 1995 жылы 58 жасында өмірден өтті, шеберхана үйі Сәкен Ғұмаров мұражайына айналды.
Дүниетанымы терең, өмірге өзіндік көзқарасы бар Сәкен Ғұмаров сөзге де шешен еді, қазақша, орысша өте шебер сөйлейтін, өлеңдері поэзия тарландарының өзін таңғалдыратын. Қысқа ғұмырында КСРО Журналистер одағының, Қазақстан Суретшілер одағының мүшесі атанып, талай қырын мойындатып кетті. Оның картиналарының тақырыбы да қызық: «Түркілер», «Бағзы заман түркілері», «Аспани әуез», «Бестиарий», «Қанағаттың ақ күні», «Ақ қаз», «Бастар мен денелер» картиналары мен циклдері көрген жанды тылсым әлемге тартатын. Көркемсуреттің қазақстандық поставангардизм бағытының негізін салып кеткен суретшінің өнеріне куә болған адамның бей-жай қалатыны сирек.
Өмірден ерте кеткен Сәкен Ғұмаровтың өнерін насихаттауда досы Мерғат Ахметов пен Виктор Киянский көп еңбек сіңіргенін айту керек. Сәкен Ғұмаров атындағы қор құрып, суретшінің шығармашылығына арналған жинақтар шығарды. Жалпақталдағы ерекше әсем ескерткіштің ашылуына да мұрындық болды. Суретшінің шашы дудырап отырған шабытты шағын елімізге белгілі мүсінші Нұрлан Далбай жасаса, оның қаржысын техника ғылымдарының докторы, академик Талан Оразғалиев көтеріп алыпты. Жалпақтал мәдениет үйінің алаңында қойылған Сәкен Ғұмаров ескерткіші де әдеттегідей биік тұғырда, қол жетпес жерде емес, қадімгі саябақта тұратын орындықта «отыр». Кез келген адам суретші Сәкеннің жанында отырып сырласуға, бірге суретке түсуге болатындай жасалған. Әдемі шешім, әсем бейне.
Жалпақталдағы суретші ескерткіші салтанатпен ашылып, Сәкен Ғұмаровқа арналған «Ғарыш мінезді адам» қысқаметражды фильм көрсетілген соң, шаралар соңы «Сәкен Ғұмаровтың жұлдызды ырғағы» атты ғылыми-тәжірибелік конференциямен жалғасты. Жалпақтал Мәдениет үйінің фойесінде С.Ғұмаров музейінің жылжымалы көрмесі ұйымдастырылып, жергілікті оқушылардың «Әсемдік әлеміне саяхат» атты көрмесі қойылды. Бұл Қазталов ауданында қазақ сурет өнерінің жұлдызы жарқыраған ерекше күн болды.
Қазбек ҚҰТТЫМҰРАТҰЛЫ,
«Егемен Қазақстан»
Батыс Қазақстан облысы
Суретті түсірген Рафхат ХАЛЕЛОВ