Заңдардағы қайшылық қолбайлау болуда

Осындай жағдай коммунал­дық кәсіпорындардың жұмысын жақ­сарту үшін Үкіметтің жүйелі және кешенді шаралар қабыл­дауын талап етеді. Бұрынғы талап­­тар­дың қатты болмауынан үй­лерін сатып жіберген кейбір бұ­­рынғы қожайындардың қа­рыз­­дарын қайтару да қиынға түсуде.

Коммуналдық кәсіпорын­дардың тұрғындар қарыз­да­рының есебінен өсіп жатқан дебиторлық қарыздары олардың өз ұсыну­шы­ларымен есеп айырысуына, уақтылы жөндеу-жаңалау жұмыс­тарын жүргізуіне қолбайлау болуда. Сонымен бірге олардың қо­сым­ша қаржы көздерін табу мүм­кін­шіліктері де шектеулі болып отыр.

Коммуналдық кәсіпорын­дар­дың қосымша қаражат табуы үшін оларға өз істерінен басқа әрекеттермен айналысуына жол беру орынды. Қазақстан Ре­с­пуб­ликасының «Табиғи монопо­лиялар туралы» заңының 18-бабына сәйкес оларға өз жұ­мыс­т­арымен технологиялық тұр­ғы­дан байланысы бар жұмыс­тармен айналысуға мүмкіндік беріл­ген. Сонымен бірге осы жұмыстардың тізімі де жасалған. Ол: суды химиялық жолмен таза­л­ау және оны сату, электр энер­­гия­сын өндіру, жылу жүйе­ле­рін гидравликалық және тем­пе­ратуралық сынақтардан өт­кізу, жылу нысандарына жөндеу жасау және оларға тех­ни­ка­­лық қызметтер көрсету және т.б. Алайда коммуналдық кә­сіп­орын­дар квазимемлекет­тік сектор­ға жататындықтан оларға Кәсіп­керлік кодексінің 192-бабына сәйкес акцияларының елу па­йыздан артығы мемлекетке тиесілі заңды тұлғалар атқара­тын тізімдегі жұмыстарды ғана ат­қаруға рұқсат берілген. Бұл тізім Үкіметтің 2015 жыл­ғы 28 жел­тоқсандағы №1095 Қау­лы­сы­мен бекітіл­ген. Он­да коммунал­дық кәсіпорын­дар­­дың негізгі әрекеттеріме­н тех­ноло­гиялық тұрғы­дағы қы­з­меттер қарас­ты­рылмаған. Сөй­тіп, ЖЭС-тер табиғи монополия­лар субъек­ті­леріне жа­та­тындықтан өздері­нің негізгі әрекеттерімен техно­лог­иялық тұрғыдағы басқа жұмыстарды атқаруға заң­ды негізге ие бола тұра, осы мүм­кін­­діктерін пайдалана алмауда.

Сондықтан біз Үкімет басшысы Бақытжан Сағынтаевтың атына депутаттық сауал жолдап, осы мәселелердің шеші­луіне ықпал етуін сұрадық. Со­ның ішінде тұрғындардың қа­рыз­дарын өндіріп алудың заң­ды негіздерін жасап, сонымен қатар 2015 жыл­дың 28 желтоқсанындағы №1095 қаулымен бекітілген тізімді де қайта қарап, оның коммуналдық кәсіпорындардың қосымша жұ­мыстар атқаруына мүмкіндік беруді қарастыру қажет.

Шавхат ӨТЕМІСОВ,

Мәжіліс депутаты