Жастайынан еңбекті өмірінің басты қағидасы деп түсінді. Сол кездегі тұрмыстың қиындығын жеңуді мақсат еткен ол бауырлары мен ата-анасына көмектесіп, еңбек майданына ерте араласты. Бала күнінен техникаға жақын болатын. Мектеп қабырғасында жүріп, өзінің өнертапқыштығымен ауылдастарын талай таң қалдырып жүрді. Оның қолынан шыққан дүниелер сол кездегі техникалардың ішінен ерекшеленіп тұрушы еді.
Кеңес өкіметі тараған кезден-ақ болашағын болжай білген Махамбет «Қайнар» кәсіпорынын құрып, табыстың қайнар көзін ашты. Кәсіпорынның бұлай аталуы да тегін емес еді. Маңдай тері тамшылап жүріп, жайлауларды аралап, құдық аршу мен қазудан басталған кәсіп, халыққа қажетті қайнар бұлақтың көзін ашқанымен бірдей еді. Сол кезде де оның конструкторлық қабілеті іске асты. Өзі жасап шығарған «құдық қазатын машинасы» әлі күнге ауладағы техникалардың қатарында сапта тұр.
«Қайнардың» тағы бір дөңгелеткен кәсібі – диқаншылық болды. Бүгінге дейін аудан аумағынан егін егіп, бақша салатын кәсіпорын өз өнімін далаға сатпай, астықты тартатын диірмен де салған. Қиын жылдары халықтың басты тағамы нанды да пісіріп, ауылдастарының алғысына бөленді. Ауылдастардың есінде шығар, жары Талшын апамыз да бақша салған жылдары 1000-1500 дана банка жауып, қысқа қажетті ащысы мен тәттісін дайындаған кез де болған еді. Міне, бүгінде «Махамбеттің құдығы», «Махамбеттің диірмені» аталып кеткен ұғымдарды халық жадынан шығарған емес.
Махамбет ауылдастарының арасында саятшылық, аңшылық өнерімен де танымал екенін айта кеткеніміз дұрыс. Аңшылық туралы сөз қозғалғанда ол шын мәнінде мылтық ұстағанның бәрі аңшы, суға қармақ салғанның бәрі балықшы еместігін айтады. «Кез келген мықты аңшы түз тағысын соңынан жүйрік көлікпен қуып жетіп немесе үстінен тікұшақпен төніп келіп, оп-оңай ата салуды кәсіби аңшылыққа жатқызбайды. Олай аңның обалына қалуға болмайды ғой. Жасына, жынысына қарамай жайрата беруге үзілді-кесілді қарсымын», дейді наразылық танытып.
«Адамның ең асыл қасиеті – жақсылық» демекші, Махамбеттің әулеті қайырымдылық жасаудан да кенде қалып көрген жоқ. Әр уақытта қариялар мен аз қамтылған отбасыларға қол ұшын беріп келеді. Талай жанның алғысы мен батасын алғандықтан да шығар, еңбекқор әулеттің тамыры кеңге жайылып, жапырақтары жайқалуда. Бүгінгі тынымсыз тірлікке немере-жиендері араласып, әулеттің тынысын кеңейтіп жатыр.
Бүгінгі таңда «Қайнар» шаруа қожалығы болып қайта құрылған кәсіпорыны атакәсіпке бой ұрып, мал өсіруді қолға алған. Шәути дала қосы мен Жұмағұл қыстақтарында 20-ның үстінде жылқы, 200 бас ірі қара мен 1000 бастың үстінде қой-ешкі өсіріп отырған шаруашылықтың қадамы ширақ. Ауыл шаруашылығына қажетті техниканы шырқ айналдырған ұлдары мен немерелері күндіз-түні тынбай еңбектенуде. Олардың басы-қасынан зейнетке шыққан Махамбет те қалған емес.
Міне, еңбек майданында 60 жылдай қызмет қылған Махамбет пен жары Талшын өздерінен тараған ұрпақтарымен бірге тынбай бейнеттеніп, зейнетін көруде. Қисыннан алып шығар қажырлы еңбектерінің арқасында еліне сыйлы болған Бермағамбетовтердің еңбекқор отбасын – нағыз еңбек әулеті деп атауға болады.
Қайрат ЖАҚЫП
Батыс Қазақстан облысы,
Қазталов ауданы