– Қазір Арменияда биліктің әдебиетке деген көзқарасы қалай?
– Билік әдебиетке соншалықты көп назар аудармайды. Кітаптың басылуына ақша бөлінбейді, қаламақы мүлде жоқ. Кітап таралымы – 500 дана. Оның көп бөлігін сыйлауға тура келеді. Жақында Бақытжан Қанапияновтың кітабын аударып, басып шығардым. Халық әдебиеттен алыстап кетті. Бірақ әдебиетпен айналысатын орта сөз өнеріне махаббатын жоғалтқан жоқ.
– Кітап дүкендеріндегі ахуал қалай?
– Біздің мемлекетте халықтың басым бөлігі – армяндар. Соған сәйкес кітаптардың көбі армян тілінде. Әлем әдебиеті, әрине, барлық елдердегі сияқты дүкенге жүйелі түрде түседі. Біздің халық көп тілді білуге құштар. Бәлкім, бұл біздің әлемде шашылып жатқанымызбен байланысты шығар. Талантты жастарымыз бар. Әдебиетіміз көп жанрлы. Қазір саған олардың атын айтсам, ол саған ештеңе бермейді.
– Сол талантты жастарға арналған қандай сыйлық бар?
– Жастарға арналған Мемлекеттік жастар сыйлығы және Президент сыйлығы бар. Жыл сайын бір әдебиетшіге беріледі. Одан бөлек, Жазушылар одағында жастарға арналған сыйлық көп. Жанында ақшалай да сыйлары бар. Мемлекеттік жастар сыйлығының жүлдесі – 10 мың доллар, ал Президент сыйлығы – 5 мың доллар. Бұл жас әдебиетшілер үшін жақсы стимул деп ойлаймын.
– Қазақ жазушыларымен қай кезден таныссыз?
– Осыдан 33 жыл бұрын Владивостокта жас ақындардың он үшінші фестивалі өтіп жатқан. Сонда қазақ ақыны Бақытжан Қанапияновпен таныстым. Бір-бірімізге мекен-жайымызды, өлеңдерімізді бердік. Содан біраз уақыт өткенде маған Алматыдан қаламақы келді. Үш ай өмір сүріп, отбасын еркін асырауға жететіндей ақша еді. Қалай рахмет айтамын деп жүргенде, бәрі өзгеріп кетті. Бір-бірімізден көз жазып қалдық. 2010 жылы аяқ астынан Ереваннан Бақытжанды кездестіріп қалдым. Арада 25 жыл өткен. Бір-бірімізді ұмытуға айналғанбыз. Бірақ түрін бірден танып: «Бақытжанбысың?» десем, ол да танып, құшақтаса кеттік. Мен оның өлеңдерін алып, аударып, «Гракан терт» деген әдеби газетімізге бастым. Енді осы жерге оның армян тіліндегі кітабын әкелдім.
– Басқа қазақ қаламгерлерінен кімді білесіз?
– М. Әуезовтің «Абай жолымен», Жұбан Молдағаливтің өлеңдерімен таныспын. Бірақ көп ақын-жазушыларды танимын деп айта алмаймын. Маған қазақ жастары қызық. Қазіргі қазақ жастары қалай жазады екен соған қызығамын.
– Біздің де әдебиетіміз көпжанрлы, талантты жастары да көп. «Ақ ордалы Астана» фестиваль аясында бір бөлігімен таныстыңыз деп ойлаймын.
– Әрине, Ерлан Жүніс, Бауыржан Қарағызұлы, Ақберен Елгезек, Нұртас Тұрғанбек, Бекзат Смадияр, Еламан Хасен сияқты жастармен танысып, өлеңдерін тыңдадым. Басқа да қазақ ақындарымен танысып, енді байланыс үзбеуге келісіп жатырмыз. Осындай шара ұйымдастырған Қазақстан билігіне, Қазақстан жазушылар одағына рахмет. Біз бір-бірімізді аудару арқылы өсеміз.
– Әңгімеңізге рахмет.
Әңгімелескен Бағашар ТҰРСЫНБАЙҰЛЫ,
«Егемен Қазақстан»