Елімізде 500-ден аса медициналық көмек көрсететін ұйым бар
1978 жылы ДДҰ және ЮНИСЕФ-тiң қолдауымен Алматы қаласында алғашқы дәрiгерлiк көмектi жетiлдiруге арналған халықаралық конференция өткен болатын. Айтулы тарихи оқиғаға биыл 40 жыл толып отыр. «Алматы декларациясының» 40 жылдығы қарсаңында Республикалық алғашқы медициналық-санитарлық көмектің үздік тәжірибелік орталығында «Primary Health Care» ұлттық қауымдастығы» заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер бірлестігі ашылды. Шарада мемлекеттік құрылымдар мен халықаралық ұйымдардың, кәсіби үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері, аурухана басшылары бас қосты. Жиынды «Primary Helth Care» Ұлттық қауымдастығының президенті Төлебай Рахыпбеков ашып берді. Қауымдастық президентінің айтуынша, аталған ұйым еліміздегі әлеуметтік бағдарланған алғашқы медициналық-санитарлық көмекті дамыту мақсатында құрылған. Оның құрылуына сапалы, қолжетімді әрі үздіксіз денсаулық сақтау жүйесін қалыптастыру үшін, АМСК саласындағы тәжірибелі дәрігерлер, жеке кәсіпкерлер, емханалар, отбасылық денсаулық орталықтары, медициналық жоғары оқу орындары мен колледждерін біріктіру қажеттілігі себеп болған. «Қауымдастық мамандардың мүддесін қорғап қана қоймай, отбасылық медицина, медбикелік, әлеуметтік жұмыс, психология және қоғамдық денсаулық сақтау салаларында жаңа әдістемелер мен технологияларды енгізуге мүмкіндік беріп, еліміздегі АМСК жүйесін жетілдіруге жағдай жасайды», дейді Т.Рахыпбеков.
Жаңа ұйым алғашқы медициналық-санитарлық көмектің сапасын арттыруға қатысты барлық түйткілді мәселелерді шешуге атсалыспақ. Қазір елімізде 500-ден аса медициналық көмек көрсететін ұйым болса, жыл басынан бері 9 млн-нан астам адам аталған ұйымдардың көмегіне жүгінген. «Primary Health Care» ұлттық қауымдастығы» басқарма төрағасы Роза Абзалова Денсаулық сақтау министрлігімен бірге «2018-2022 жылдарға арналған Қазақстан Республикасындағы АМСК дамытудың негізгі бағыттары туралы» маңызды құжат қабылданғанын айтады. Онда халықтың әл-ауқатын арттыру мен денсаулығын жақсарту бойынша негізгі мақсаттар айқындалған. «Қазіргі таңда елімізде алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін 524 ұйым болса, оның 370-і мемлекеттік және 154-і жеке меншік болып табылады. Осы ұйымдарда жалпы саны 6 205 отбасылық дәрігер қызмет етеді. Әрине тұтас бір мемлекетке бұл мамандардың саны аздық етеді. Орта есеппен бір отбасылық дәрігердің үлесіне екі мыңнан астам емделушіден келіп отыр. Біздің ұйым осы түйткілді шешіп, білікті дәрігерлер мен медбикелерді дайындауға атсалысады», дейді Р.Абзалова.
Жиында айтылғандай, елімізде алдағы уақытта тағы да 1500 дәрігерлік учаске ашылмақ. Мұндай медициналық ұйымдардың көптеп ашылуы ең алдымен саланы қағазбастылықтан құтқарады. Сонымен қатар көпқабатты үйлердің бірінші қабатынан емханалардың ашылуына да аталған ассоциация дәнекер болмақ.
«Біз қауымдастықтың және алғашқы медициналық-әлеуметтік көмектің басты нысаны ретінде науқастардан бөлек, дені сау адамдардың да ахуалын қадағалауды көздейміз. Болашақта емхана іздеп, қоғамдық көліктермен алысқа сабылудың қажеті болмайды. Премьер-министрдің тапсырмасы бойынша, енді жаңа шағын аудандар салынғанда, бой көтерген ғимараттың бірінші қабатынан шағын амбулаторияларды қоса салу жоспарланып отыр», дейді қауымдастық президенті Т.Рахыпбеков.
Қауымдастық құрамында отандық медицина майталмандарынан бөлек шетелдердің сарапшы мамандары бар. Сондай-ақ бірлестік дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы және Назарбаев университетпен меморандумға қол қойған. Қауымдастықтың жеке кәсіпкерлермен және заңды тұлғалармен бірігіп жұмыс істейтіндігін де айта кеткен жөн. Одан бөлек, өңірлерде 16 бөлімшесі ашылған ассоциацияның мақсаты – алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсетудің бәсекелестігін арттыру. Ұлттық ассоциацияның Батыс Қазақстан облысы бойынша бөлімшесінің директоры Сәуле Булкашеваның сөзіне сүйенсек, өңірдегі үздік тәжірибе орталығы ретінде таңдалған №1 қалалық емхана алдағы уақытта өз жұмыстарына инновациялық технологиялар мен халықаралық жетістіктерді енгізіп, қауымдастық бөлімшесінің тікелей қатысуымен қызмет етеді. Сондай жұмыстардың бірі ретінде, аталған емханада 2017 жылғы 29 желтоқсанда «ҚР педиатрлық көмек көрсету стандарттарын бекіту туралы» №1027 бұйрық бойынша патронажды қызмет енгізілгендігін атап өтуге болады.
«Бұл медициналық ұйым патронажды қызметтің әдістемесін сынақтан өткізген бірден бір ұйым және еліміздің барлық орталықтарын оқытуды жоспарлауда. Қауымдастықтың «Әркімнің денсаулығына қамқорлық» деген ұраны ассоциация мүшелерінің алдына көптеген маңызды міндеттер жүктеп отыр. Бір сөзбен айтқанда, қауымдастық қызметі орталық және жергілікті атқарушы органдардың, халықаралық және қоғамдық ұйымдардың, сарапшылар қауымдастығының, бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері мен басқа да мүдделі тарап өкілдерінің еліміздегі алғашқы медициналық-санитарлық көмек жүйесін жетілдіру және дәйекті дамыту жөніндегі күш-жігерін біріктіруге бағытталатын болады», дейді С.Булкашева.
Шара барысында қатысушылардың назарына ұлттық және халықаралық сарапшылардың – алғашқы медициналық-санитарлық көмек саласындағы кәсіби мамандардың баяндамалары, сынамалы жобалардың нәтижелері ұсынылды.
Медицина элитасы Астанада бас қоспақ
Алдағы айда әлем назары тағы бір мәрте Астана төріне аумақ. Бұл жолы ДДҰ-ға мүше 190 мемлекеттің өкілдері елордаға маңызды тарихи құжатты, яғни ХХІ ғасырда әлемдегі АМСК жүйесін дамытуды айқындайтын «Астана декларациясын» қабылдау үшін жиналады. Құжатқа қол қою рәсімі 25-26 қазан күндері Қазақстан Үкіметі, ДДҰ мен ЮНИСЕФ-тің ұйымдастыруымен өтетін алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету бойынша Ғаламдық конференция барысында болмақ.
Жоғарыда атап өткеніміздей, жарты ғасырға жуық уақыт бұрын әлем халқына қолжетімді және сапалы денсаулық сақтау жүйесін ұсыну бойынша тың жаңалық алып келген Алматы декларациясы қабылданғаны мәлім. Осыған орай, алдағы өтетін конференция «Алматыдан басталған денсаулық сақтау қызметтерімен жаппай қамтуға және тұрақты даму мақсаттарына» деген тақырыппен ұйымдастырылып отыр. Конференцияға 1200-ге жуық адам қатысады, олардың көпшілігі шетелден келетін қонақтар болмақ. Меймандар Алматы декларациясында айтылған міндеттердің орындалуын қадағалап, сонымен қатар АМСК саласындағы үздік идеялар және халықаралық тәжірибелермен алмасады деп күтілуде.
Алдағы конференция жайлы Денсаулық сақтау министрі Елжан Біртанов та өз ойын білдірген болатын. «Бүгінде денсаулық сақтау жүйесі халықтың қартаюы, қоныс аударуы мен көшуі, созылмалы инфекциялық емес аурулардың артуы, азаматтардың әлеуметтік және экономикалық дамуындағы айырмашылық, жаһандану, цифрландыру сынды түрлі сынақтарды өткеріп келеді. Жоспарланып отырған жиында әлемдік медициналық қауымдастық қырық жыл бұрынғыдай түйткілді мәселелер мен мүмкіндіктерді есепке ала отырып, халықтың денсаулығын сақтау мақсатында алғашқы медициналық-санитарлық көмекті қолдау мен оған инвестиция құюдың маңызы мен рөлін талқылайды», деді министр.
Мирас АСАН,
«Егемен Қазақстан»