Өткен жұма күні таңертең Сулавеси аралында, Орталық Сулавеси провинциясының әкімшілік нүктесі Палу қаласына жақын маңда магнитудасы 6,1 балға тең зілзала болғаны белгілі. Арада көп уақыт өтпей жатып дәл осы маңда зілзала 7,7 балдық күшпен кезекті мәрте соқты. Артынша шаһарға биіктігі 6 метрге дейін жететін цунами екпіндей соғып, онсыз да қираған қала үйдей толқындардың астында қалды. Осылайша аз ғана уақыт ішінде 335 мыңнан астам халқы бар қала күл-талқан болды.
The Straits Times-тің хабарлауынша, апат аумағында 16,7 мыңнан астам адам баспанасыз қалған, 2,4 миллион адам гуманитарлық көмекке зәру. Әуежайлардың ұшып-қону алаңдары бұзылып қалғандықтан, құтқарушылардың қасірет шеккен қалаға тез арада жетуі қиынға соғыпты. Қазір құтқарушылар бастарын қатерге тігіп жүріп, қирандылардың арасынан тірі қалған жандарды, қаза тапқан адамдардың денесін шығарып жатыр. Жараланған азаматтар әскери ұшақтармен көрші провинцияларға тасымалдануда. Дүркін-дүркін қайталанған жерасты дүмпулері құтқарушылардың жұмысын одан сайын қиындатуда.
Қазақстанның Сыртқы істер министрлігінің хабарлауынша, Сулавесидегі зардап шеккендердің арасында еліміздің азаматтары жоқ. «Алдын ала мәлімет бойынша, табиғат апатынан жапа шеккендер мен қайтыс болғандардың арасында қазақстандықтар жоқ» делінген СІМ мәлімдемесінде.
Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев та Индонезия Республикасының Президенті Джоко Видодоға көңіл айту жеделхатын жолдады. Н.Назарбаев көптеген адамның қаза тапқаны және зардап шеккені туралы хабарды зор күйзеліспен қабылдады.
Апат аумағына барған президент Джоко Видодо құтқару күштері мен гуманитарлық жүктердің жетіспеуіне байланысты басқа елдер мен халықаралық ұйымдардан көмек сұрады. Оның айтуынша, Аралға су, азық-түлік, жанар-жағармай, медициналық қызметкерлер, шатыр жетпей жатыр.
Осыған байланысты Оңтүстік Корея құны 1 миллион долларға тарта гуманитарлық жүк жөнелтті. Еурокомиссия Еуроодақтың атынан апат салдарын жою үшін 1,5 миллион доллар қаржы бөлді.
Кеше индонезиялықтар жүздеген адамды құтқару үшін өз өмірін құрбан еткен азамат Антониус Гунаван Агунгты ақтық сапарға шығарып салды. Палу әуежайында әуе диспетчері болып істеген азамат басқалар бас сауғалап жатқан кезде диспетчерлік пультті тастап қашып кетпей, ұшуға бет алған ұшақты аман-есен әуеге көтеріліп кеткенше бағыттапты. Іле-шала диспетчерлік мұнара құлаған кезде 4 қабаттық биіктен қарғыған Ангунг ауыр жарақат алып, қаза тапты.
Өкінішке қарай, халық қасірет шегіп жатқанда көмектесудің орнына, қираған үйлер мен дүкендерді тонап, мародерлікпен айналысып жүргендер де бар екен. Барлық күш құтқару жұмыстарына жұмылдырылғандықтан, қазір мародерлерді тізгіндеуге мүмкіндік жоқ.
Жалпы, Индонезия зілзала мен цунами жиі болатын елдердің бірі саналатынын айта кетейік. БҰҰ сарапшылары жасаған зілзала қаупі жоғары елдердің кестесінде бұл ел 10,2 проценттік қауіптілік көрсеткішімен тізімнің алдыңғы жағынан орын алған-ды. Оның ішінде Палу жер сілкінісі жиі болатын шаһар. 2004 жылы Палудан 1650 шақырым жерде күшті зілзала болып, дүмпуі қалаға дейін жеткен кезде 4 адам қаза тауып, 177 ғимарат құлаған еді. Өкінішке қарай, бұл жолғы зілзаланың зардабы одан жүздеген есе асып түсті.
Арнұр АСҚАР,
«Егемен Қазақстан»