Осы орайда Ақтөбе облыстық әкімдігінің бастамасымен «Ашық есік күндері» өтуде. Қазіргі кезде өңірде 1 миллионға жуық, соның ішінде Ақтөбе қаласында бес жүз мыңнан астам халық тұрады. Оның белгілі бір бөлігін тұрмысы төмен отбасылар, көп балалы аналар, әртүрлі әлеуметтік көмекті керек ететін өзге де мұқтаж жандар құрайды. Жергілікті өкілетті орган жетекшілерінің олардың бәрін бірдей қабылдап, мұң-мұқтаждарын бөлісуге мүмкіндігі бола бермейтіні белгілі.
Сондықтан өңірде тұрғындарға жан-жақты қолдау көрсету үшін «Ашық есік күндерін» өткізу тәжірибесі енгізілді. Соған сәйкес арнайы жұмыс тобы құрылып, қала және облыс әкімдіктерінің жауапты мамандары мен қызметкерлері және облыстық басқармалар мен департаменттер басшылары қабылдаулар жүргізе бастады. Осындай кездесулер кезінде күрделі жағдайға тап болған отбасылардың жай-күйі сараланып, өтініш, тілектері бақылауға алынады. Әрі шын мәніндегі көмекке мұқтаж отбасыларға жергілікті атқарушы органдар тарапынан тиісті көмек көрсету жолдары белгіленеді.
«Ашық есік күндерінің» алғашқы кезеңінде өңірде көп балалы аналарды алаңдататын жайттар аз емес екендігі анықталды. Соның ішінде олар тұрақты баспана және әлеуметтік жәрдемақылар мен төлемдер төлеу жөніндегі жайттарды ортаға тастады. Осы екі мәселеге қатысты төмендегідей түйіндер жасалды. Арнайы жасалған келісімге сәйкес, көп балалы аналарға пәтер берудің өзіндік тәртібі бар. Бүгін тұрғын үй алу мен оған ие болу жөніндегі заңдылықтар мен нормативтерге сәйкес баршаға бірдей тегін баспана ұсынылмайды. Әйтсе де табысы төмен отбасылар жалға беру баспаналарға қол жеткізе алады. Өңірдегі құрылыс компаниялары биыл жалға берілетін құрылыс көлемін өткен жылмен салыстырғанда әжептәуір өсірді. Бұл тұрғындар тілегін толықтай қанағаттандыра алады.
Көп балалы отбасыларға арналған тұрғын үй кезегі сақталмаса немесе тым ұзаққа созылып кетсе әртүрлі түсінбестіктер тууы мүмкін. Мысалы, Қарғалы ауылының тұрғыны, «Алтын алқа» иегері Жансая Керімбаева тұрғын үй кезегіне жеті жыл бұрын тұрған екен. Содан бері әлі күнге кезегі қай шамада екенін біле алмай жүр. Мұндай өтініш айтушылар жеткілікті. Бұл жайттың өзі тұрғын үй кезегіне ашықтық пен жариялылық қажет екенін көрсетеді.
Ал көп балалы аналардың көкейінде жүрген ортақ мәселе – жәрдемақының жай-күйіне келсек, оның шешімі жергілікті атқарушы органдардың қолында тұрмағаны анық. Дегенмен, бұл арада кейбір деректерді оқырман назарына бере кеткеннің артықшылығы жоқ секілді. Айталық, Ақтөбе қалалық әкімдігінің жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімінің басшысы Мақпал Тұрмағамбетованың айтуынша, облыс орталығында 7 мыңнан астам көп балалы ана тұрады. Олардың жартысынан астамы – «Алтын алқа» және «Күміс алқа» иелері.
«Тіркелген көп балалы аналардың барлығы да мемлекеттен 16160 теңге көлемінде жәрдемақы алады. Олар мұның аздығын алға тартып, алдағы уақытта үкімет тарапынан оны өсіру жолдары белгіленсе, көп балалы аналар үшін әжептәуір қаржылық қолдау бола алатынын алға тартады. Сонымен бірге мұндай қадам бала тууды ынталандырудың бір тұтқасы болар еді», дейді көп балалы ана Шамсия Құрашева.
«Ашық есік күндері» кезінде аналардың бір тобы атаулы әлеуметтік көмек алуға қатысты мәселелерді де алға тартты. Сондай-ақ студенттердің шәкіртақысы мен мүгедек балалар үшін төленетін жәрдемақы табыс көзі ретінде есептелмесе екен деген ой-тілектерін жеткізді.
Бүгін де үлкенді-кішілі қалалардың шеткері аймақтары мен іргелес саяжай аумақтарында тұратын қарапайым тұрғындардың жай-күйі өкілетті органдардың ұдайы назарында болуы керектігін өмірдің өзі көрсетті. Бұл мәселеге қатысты түйткілдер Ақтөбе аумағында да кездесіп қалатынына «Ашық есік күндері» кезінде көз жеткіздік. Айталық, Ақтөбе қаласының іргесіндегі «Геолог-1» саяжай аумағынан келген аналар білім беру саласы жетекшілеріне қыстың көзі қырауда балаларын мектепке жеткізетін автобустың тоқтап қалғанын қынжыла айтып берді.
Сондай-ақ саяжай учаскелерінің арасында босып жүрген қаңғыбас иттер көп. Тұрақты мекенжайы жоқ маскүнем жандар да көп кездеседі. Жұмыста жүрген ата-аналардың балаларын мектептен күтіп алуына үнемі мүмкіндігі бола бермейді.
Жергілікті мемлекеттік орган өкілдеріне тұрғындардың жеткізген шағымдары сан алуан – тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық саласы, жер қатынастары және білім беру, денсаулық сақтау саласындағы түйткілдер.
– Бұлардың бірде-бірі ескерусіз қалмайды. Арыз-шағымдар мен өтініш-тілектердің жергілікті жерге қатысты бөлігін тікелей өзіміз шешуге шешім қабылдадық. Ал өз құзыретімізге кірмейтін мәселелерді жоғары мемлекеттік органдардың назарына беруді ойластырып отырмыз. Тұрғындар көтерген мәселелерге орай бәріне нақты жауап қайтаруға тырыстық. Сонымен бірге әкімдік пен басқарма, департаменттерге түскен тілектер жан-жақты талданып, зерттеліп, сүзгіден өткізіліп, тиісті қорытынды шығарылатын болады. Қалай дегенде де, мұқтаж жандар қамқорлықсыз қалмайды, – деді Ақтөбе қаласының әкімі Ілияс Испанов.
Темір ҚҰСАЙЫН,
«Egemen Qazaqstan»
АҚТӨБЕ
