Суретті түсірген – Ерлан ОМАР, «ЕQ»
Аурухана – денсаулық пен өмірдің қадірін білгізетін орын. Мұны табалдырығынан аттаған сәтте-ақ ұғынасың. Бұл бөлімшеге жылына мыңға жуық науқас түседі. 8 дәрігер, 9 медбике, 7 тазалықшы жұмыс істейді. Бөлімшеде орталық және перифериялық нерв жүйесінің патологиясын, дегенерациялық ауру мен омыртқа бағанасы жарақаттарының зардаптарын емдейді. Ми мен жұлын ауруларын диагностикалаудың да барлық түрі жүргізіледі.
Осы хабарларға қанық болғаннан кейін аурухана ішін аралауға кірістік. Сөзге сенуін сендік, нәтижесін көзбен көруге асықтық. Әлқиссаны емделушілердің жағдайын білуден бастадық. Бақылауымызша, бөлімшеде 12 бюджеттік және 2 ақылы төсектік орын бар. Бос орын көрмедік. Әр төсекте өмір үшін арпалысып жатқан жандар жатыр. Пациенттерге жайлы жағдай жасалғанын ұғынып, қуанып та келеміз. Бір немесе екі орынды палаталар, олардың әрбіреуінде себезгі, санитарлық торап, жазу үстелі, киімге арналған шкафтар бар екен. Содан 72 жастағы емделушіге жолығып, сөзге тарттық.
– Жағдайымыз жақсы. Бұл жерде бәрі мейіріммен қарайды. «Әжелеп» көңілімнен шығуға тырысады. Дәрігерлерден бастап тазалықшыларға дейін жақсы қарым-қатынас жасайды. Өзім ауырып, жаным қиналғанда бұл маған өте үлкен көмек. Бір аптадай төсектен тұра алмай қалған кезім ұшырасты. Сонда мені балаша жуындырып, тамақтандырып жағдайымды жасады. Қызық айтайын, осыдан төрт күн бұрын мені басқа бөлімшеге ауыстырды. Ол жақтан кеткенше асықтым. Бұл бөлімшенің өзінің бір тыныштық күйі, құндылығы бар, – деді Қорғалжыннан келіп, емделіп жатқан Қантай Қалиқызы.
Басқа да науқастардың айтуынша, шынымен, бұл бөлімшенің ерекше атмосферасы бар. Оның себебін де емделушілердің өзінен сұрап көрдік. Түсінуімізше, бірінші психологиялық жұмыстар жүргізіледі екен. Дәрігерлер науқасқа ауруын байыппен түсіндіріп, талдап, емдеу жолын жік-жігімен ұғындырады. Содан науқастар белгісіздіктен арылып, көкейлерінде бір шырайлы үміт пайда болады. Екіншіден, бөлімше жұмысшыларына «Сыпайылық, мейірім, жанашырлық» деген қатаң талап қойылған. Үшіншіден, әкімшілік тазалық пен жайлылыққа ерекше назар аударған. Мысалы, науқастар жатқан бөлмеге күніне екі рет кварцтау жұмыстары жүргізіледі.
– Бізге қатаң талап қойылады. Басшылық жұмысқа ерте келеді. Ең бастысы, қатемен жұмыс істеткізеді. Дәрігерлердің, медбикелердің, тазалықшылардың жіберген қате-кемшіліктері талданып, жеке қадағалаумен қатесін түзеткізеді. Ескерте кетейін, мұның бәрі – ешқандай айғай-шусыз біліктілікпен жүргізілетін жұмыс. Одан кейін тек науқастармен емес, бізбен де психологиялық жұмыс жүргізіледі. Негізгі мақсатымызды еске салып, табандылық пен салқынқандылықты ерекше талап етеді. Бұған қатысты практикалық жұмыстар да жүреді. Сосын тек оқу орнынан алған білім ғана емес, өзімізден әрі қарай да ізденіп, шетел тәжірибелеріне қарауымызды сұрайды. Бірақ менің ойымша, ең басты ерекшелігіміз – адамдардың жанын түсініп, тәнін кәсіби түрде емдейтініміз деп ойлаймын, – деді осы ауруханада 11 жылдан бері жұмыс істеп келе жатқан аға медбике Аида Серікқазықызы.
Бөлімше меңгерушісі Қанат Ахметовтың пікірінше, бұл жердегі мамандар Ресей, Германия, Франция, Жапония, Аустрия, Оңтүстік Кореяның клиникаларында тағылымдамадан өткен. Аурухана сырттан дәрігерлер де алдыртып тұрады. Әсіресе Түркия, Германия, Израиль, Польша мемлекетінің медицина мамандарымен тығыз байланыс орнатылған.
Содан операция жасайтын бөлмеге кірдік. Фототілші операция сәтінен суреттер түсіріп алды. Біз техникалық жағдайды саралап үлгердік. Операциялық әрекеттер жоғары технологиялы әдістерді, шағын инвазиялық техниканы пайдалануымен жасалады екен. Нейрохирургиялық операция жасау бөлмесі озық технологиялы жабдықпен жарақтандырылған. Мысалы, OPMI PENTERO 900 операциялық микроскопы, нейронавигация, электронды оптикалық түрлендіргіш, радиожиілікті генераторлар бар.
Аурухана жаны – дәрігер. Сол себепті операцияға кедергі жасамай, сыртқа шығып, дәрігермен тілдесуді жөн көрдік. Рүстем Амантайұлы – білікті маман. Жылына 100-ден аса операция жасайды. Рекорды – 180 операция. Майталман маман туралы сөзді бірден ерекшелігінен бастайық. Оның айтуынша, операцияға үнемі көңілді кіреді. Науқасқа наркоз бергеннен кейін, бірден жанына жақын, әртүрлі жанрдағы музыка қосып, операцияны музыка тыңдап жасап шығады. Негізі медицина қызметкерлерінің арасында мұндай үрдістің бұрыннан бары мәлім. Әр дәрігердің өз ырымы, әдеті болады. Біздің естігендеріміздің ішіндегі ерекшесі де осы болды. Ол жыл сайын нейрохирургияға байланысты шеберлік курстарынан өтіп, білімін жаңартып отырады.
– Мен өз пациенттеріммен үнемі байланыста болуға тырысамын. Олардың операциядан кейін аяққа тұрып кетуі жаныма жылу береді. Өз мамандығымды одан әрі сүйе түсемін. Дәрігерге төрт нәрсе керек: білім, сабыр, жан-жақтылық, бірегей болмыс. Сонда ғана ол шын дәрігер бола алады. Мен өзге дәрігерлер секілді қалай дәрігер болғанымды, мамандығымның ерекшелігін және басқа да тақырыптарды қозғамай-ақ қояйын. Өте маңызды бір дүние туралы айтқым келеді. Адамдар қазір өздерін күтуді қойды. Қазір бізге бас-ми, омыртқа, ісік ауруларымен ауыратын адамдар көп түседі. Шыны керек, мұның бәрі – күтінбеудің салдары. Адамдар қарапайым қағидаларға мән беруді қойған. Ұлы істерге, оқиғаларға жүгіреді. Бірақ денсаулықты сақтау қарапайым қағидалардан басталады, – дейді Р.Амантайұлы.
Жалпы, отандық нейрохирургия ұлттық орталық пен 39 облыстық және қалалық ауруханалар базасындағы 51 бөлімшеден тұрады. Кейінгі 15 жылда елімізде нейрохирургияның жаңа бағыттары пайда болды. Микронейрохирургия, эндоваскулярлық нейрохирургия, тамырлы патологияларды емдеу, омыртқа мен жұлынның зақымдануы кезіндегі реконструктивтік операция, ісіктер мен мидың басқа да патологиясы кезінде нейромодуляция және нейронавигация жүйелерін қолдану бойынша 70 инновациялық технология енгізілген. Бұрын емделмейтін аурулар қазір емделетін болған. Медицина жағдайы біртіндеп жақсарып жатыр. Осы аурухана секілді заманауи жабдықтармен жарақтандырылған және құрамында тиісті салалық мамандары бар емдеу орындары көбейді. Шетелден тәжірибе алмасып, емдеудің заманауи технологиялары мен әдістерін енгізу де қолға алынып жүр.
Түйгеніміз, жағдай жақсарып келеді. Бірақ түйткілдер де жоқ емес. Мысалы, арнайы төсектік орындар жеткіліксіз аймақтар әлі де бар. Балалар жататын нейрохирургиялық орын аз, кей өңірде мүлдем жоқ. Тереңдей берсек, тізбек жалғаса береді. Мәселелер шешімін тауып, медицинамыз әлі де жақсара түседі деп сенеміз.
